Rusya'da Eğitim?

Bugünlerde Rusya'da yaklaşık 960 bin lise mezunu bizdeki gibi çoktan seçmeli üniversite sınavlarına giriyor. Test sistemi Rusya'da daha önce yoktu, geçen yıldan beri uygulanıyor. Her dersin (matematik, Rusça, tarih, yabancı dil, fizik vb) testi ayrı ayrı ve ayrı günlerde yapılıyor. Kuşkusuz her yerde olduğu gibi burada da yeni başlatılan test sisteminin olumlu ve olumsuz yanları var. Ancak kapitalist Rusya'da eğitimin çok daha ciddi bir sorunu var: Rüşvet. Bugünkü kapitalist Rusya'da anaokulundan üniversiteye değin her okula girmek rüşvete tabi ve neredeyse her sınavı geçmenin de bir tarifesi var. Rusya'da herkesin bildiği bu basit gerçeği sonunda resmi sıfatlı birileri de itiraf etti. Duma milletvekili ve Duma eğitim komitesi başkan yardımcısı Oleg Smolin'e göre geçen yıl Moskova'da herhangi bir dersin testinden 100 üzerinden 90 almanın yani rüşvetle geçmenin tarifesi 60 bin ruble (3 bin liradan fazla) imiş. Bu tarife taşrada yarı yarıya düşüyormuş ancak Kafkasya hariç, orada tarifeler Moskova'ya eşit imiş. Bu yıl “fiyatların” artması bekleniyormuş. Oysa bu test sistemi güya üniversitelere girişte yolsuzluğu ve rüşveti önleyecekti. Ancak test değerlendirmesi tek bir merkezde değil, bütün sınav merkezlerinde yapılıyor. Smolin'e göre bu merkezlerdeki öğretmenler yukarıdan emir gelmesi halinde veya kendileri rüşvet almaları halinde sınav sonuçlarını değiştirebiliyorlar. Böylece yüksek bürokratların ve oligarkların çocukları istedikleri üniversitenin istedikleri bölümüne girebiliyorlar. Smolin test sistemine geçişle birlikte rüşvetin azalmadığını arttığını söylüyor. INDEM vakfı sosyoloji bölümü yöneticisi Vladimir Rimskiy de test sisteminin yolsuzluk sorununu çözmediğini tersine derinleştirdiğini söylüyor. INDEM'in raporuna göre Rusya'da her yıl yaklaşık 500 bin adet sahte üniversite diploması satılıyor. Yani hiç üniversiteye gitmeden (tıp vb belli bölümler hariç) istediğiniz üniversite ve fakültenin diplomasını satın alabilirsiniz. Rimskiy toplumun eğitimde rüşveti artık normal karşıladığını söylüyor.

Smolin'in sözlerini iç işleri bakanlığı ekonomik güvenlik departmanı 3. şube müdürü Aleksandr Blankov da doğruluyor. Blankov'a göre yolsuzluk ve rüşvet miktarı iki kat artmış durumda. Rusya tüketici hakları derneğine göre de Rusya'da eğitim sektöründeki rüşvetin yıllık cirosu yaklaşık 5.5 milyar dolar imiş. Dernekten Viktor Panin'e göre bu cironun 520 milyon ile 1.5 milyar dolar arasındaki bir kısmı sadece üniversiteye girişlerde dönüyor. Geçenlerde Moskova Devlet Üniversitesi kamu yönetimi fakültesi dekanının kızı ve aynı fakültede hoca olan Polina Surina Moskova'nın merkezindeki Divan restoranında bir iş adamının kızının fakülteye girmesi için 35 bin Avro rüşvet alırken suç üstü yakalandı. Doğrusu polis buna nasıl cesaret etti belli değil. Surina aynı zamanda iktidar partisi Birleşik Rusya'nın Duma milletvekili ve yolsuzlukla mücadele komisyonu başkanı İvan Lobanov'un yardımcısı! Bu arada gazeteler bu rüşvet miktarının rekor olduğunu çünkü üniversiteye girmek için ortalama rüşvetin 20 bin ruble (yaklaşık 1000 lira) olduğunu yazdılar. Bu arada Surina'nın dosyasına Moskova savcılığı el koydu ve Surina'nın rüşvet almakla değil, dolandırıcılıkla suçlanması gerektiğine hükmetti. Rüşvetin cezası 12 yıla kadar hapis iken dolandırıcılıktan alacağı hafif ceza ertelenebilir nitelikte.

Bizdeki gibi kapitalist Rusya'da da ilköğretim sözde parasız ama pratikte tıpkı bizde olduğu gibi her adımda velilerden para isteniyor. Üstelik idareden başka bir de birçok öğretmen doğrudan rüşvet istiyor. 1990'larda nüfus hızla azalıp doğumlar dramatik bir şekilde düşünce ana okullarından çoğu boş kalmış ve zaten bahane bekleyen yamyam oligarklarca özelleştirilmişti. Şehirlerin en güzel yerlerindeki çok değerli bina ve arsalar yağmalanmıştı. Şimdilerde ise anaokulunda çocuğunuza yer bulmak çok zor ve onun da bir tarifesi var. Moskova'da çocuğunu anaokuluna vermek isteyen veliler belli birtakım vakıflara “bağış” yapıyorlar. Bu vakıfların kamu yararına çalışan vakıf belgeleri de var. “Bağış” miktarı 500 ile 1000 dolar arasında. Bağış yapmak istemeyen yıllarca sırada bekliyor ve kendisine “yer yok” deniyor.

Bizim sözde solcu Radikal'in özde liberal yazıcısı, yıllardır Moskova'da yaşayan Putinsever, Medvedevemeyleder Suat Taşpınar'ın bunlardan haberi yok mudur dersiniz? Hiç kuşkusuz vardır. Zaten habersiz olmak için orada ot gibi yaşamak lazım. Peki bunları yazabilir mi? İşte orada durun bakalım. Böyle bozucu, yıkıcı, komünist laflara ne gerek var! Rusya Putin-Medvedev öncülüğünde nurlu ufuklara doğru yol alırken bozgunculuk yapmayalım değil mi! Hem şurda top çevirip işi idare etmek varken iktidarla kötü olmanın alemi var mı?

Kapitalist Rusya'da Kızıl Ordu diye bir şey var mı?
Geçenlerde bir TV programında adını unuttuğum kelli felli birisi ciddi ciddi Rusya'da ordunun resmi adının hala Kızıl Ordu olduğunu iddia etmişti. Doğrusu şu internet çağında basit bir araştırma ile dahi bulunabilecek gerçekleri araştırmayıp kafadan sallayanlara acıyorum. Kızıl Ordu'ymuş! Kızıl Ordu mu kaldı be adam? Oligarkların Rusya'sının ordusunun adı Kızıl Ordu olabilir mi? Gir bak Rusya savunma bakanlığının resmi internet sitesine, İngilizcesi de var. Ordunun resmi adı Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri. O kadar. Fakat eski Kızıl Ordu'nun gölgesi bile olamayan bu ordunun korosu yurt dışındaki turistik konserlerinde salt müşteri çekmek için yüzsüzce Kızıl Ordu korosu adını kullanıyor. Tamamen işi ticarete dökmüş ruhsuz bir güruhun Kızıl Ordu adını kullanmaya ne hakkı var? Bence solcuların bu konserlere gitmemesi gerekir.

Bugünkü Rusya'da fıkralardan biri de şöyle: Gençsiniz ve paranız yok mu? Üzülmeyin, askere alma şubesi sizi bekliyor! Oligarkların, iş adamlarının, yüksek bürokratların ve üst orta sınıfın çocukları askerlik yapmıyorlar. O işi yoksulların çocuklarına havale etmiş durumdalar. Hiç kuşkusuz rüşvet burada da işliyor. Fakat sorun şu ki yoksulların çocuklarının da neredeyse üçte biri fiziksel olarak sağlam değil, çürük. İşte Rusya'da ordunun küçülmesinin bir nedeni de bu. Öte yandan Rusya'da 27 yaşına kadar askerliği erteleyebilen zaten askere gitmiyor çünkü 27 yaşından sonra alınmıyor. Genelkurmay ise şimdi bu yaş sınırını 30'a yükselmek istiyor.