15 Kasım 2010 Pazartesi

Küba ekonomisinde gidişat

Küba Komünist Partisi, 2011 Nisan'da toplanacak olan 6'ncı Kongre'ye kadar tartışılacak olan ekonomi ve sosyal politikalar metnini açıkladı. Bu haberde metnin dış ticaret, yabancı ve yerli yatırım politikası, bilim ve teknoloji, sosyal güvenlik, iş ve maaşlar kısmını ele alıyoruz.

Küba Komünist Partisi, ülkenin önümüzdeki dönem politikalarının belirleneceği ve herkesin merakle beklediği 6. Kongre öncesinde ekonomi ve sosyal politikalar konusundaki taslak metni parti üyelerinin ve Küba halkının tartışmasına açtı. Dün aktarmaya başladığımız metne bugün devam ediyoruz. (Dünkü haber: Küba ekonomi politikasının temeli)

Dış ticarette temel hedef belli
Metinde dış ticarette temel hedef, “mümkün olan en kısa zamanda” ihracatın artırılması ve ithal edilen malların yerli mallarla ikame edilmesi olarak belirlendi.

Bir başka hedef, ülkenin uluslararası ticaretteki kredibilitesinin artırılması. Bunun yolunun, yapılan sözleşmelere harfiyen uymaktan geçtiği belirtiliyor. Küba bu sene dış borcunun bir kısmını yeniden yapılandırmak zorunda kalmıştı.

Ülkenin uluslararası ekonomik ilişkileriyle bağlantılı tüm faaliyetlerde, bir ilkenin uygulanacağının altı çizildi: Karar veren, pazarlık yapmaz. Bu ilke, karar mekanizmalarında bulunan yetkililerin, şirketler adına iş yapmamasını öngörüyor.

Dış ticarette ihraç edilen ürün ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi istenirken, teknolojik bakımdan gelişmiş ürünlerin ihracatının artırılmasının tercih edileceği kaydedildi. Bir başka vurgu, profesyonel hizmetlerin ihracatında eğitilmiş profesyonel meslek sahiplerinin başka ülkelere gönderilmesinden çok, teknolojik proje ve çözümlerin ihracatına öncelik verilmesi gerekliliği oldu.

Yabancı şirketlerin yatırımları
İthalatın ikame edilmesinde bahsedilen yöntemlerden biri, yabancı şirketleri Küba’da yatırım yapmaya teşvik etmek. Metinde bu hedef için, Küba makine sanayisi ile yabancı şirketler arasında teknoloji transferi anlaşması yapılması yöntemi belirtildi.

Metne göre Küba’daki makine sanayinin gelişimine önem verilecek ve ülkenin ithalatında da makine teknolojisine dair ithalat öncelikli olacak. Küba Komünist Partisi, ülkenin kendi sanayiini geliştirme hedefini önüne koydu. Yabancı yatırımların teşvik edilmesinde göz önünde bulundurulan kriterler ülkenin ihtiyaçları, yatırım sonucunda yüksek teknolojiye erişim sağlanması, ihracatın artması ve çeşitlendirilmesi, ithalatın ikame edilmesi ve üretim hedefinin tutturulması için uluslararası kredi desteği bulunabilmesi olarak sıralandı. Yabancı yatırımlar üzerinde denetimin de sıkılaştırılacağı ve mükemmelleştirileceği yazıldı.

Yatırım politikası
Devlet yatırımları politikasının genel çizgileri bölümünde, yatırımlarda ihracatın artırılması, ithalatın ikame edilmesi ve ülkenin üretici güçlerini gelişmesi için gerekli altyapının geliştirilmesine öncelik verilmesi vurgulandı.

Bu bölümdeki önemli noktalardan biri, yatırım politikasında adım adım merkeziyetçiliğin azaltılması yönündeki istek oldu. Buna göre Ekonomi ve Planlama Bakanlığı’nın elindeki yatırım kararı alma hakkı, giderek Merkezi Devlet Yönetimi Organları, İl Yönetim Konseyleri, devlet şirketleri ve birimlerine de belli ölçülerde verilecek.

Bu süreçte onaylanan yatırımların ise norm olarak ya dış kredi, ya da öz kaynaklar kullanılarak yapılması öngörülüyor. Gerçekleştirilen yatırımlar ise “kendi yağlarıyla kavrulacak” ve ayakta kalacak.

Bir diğer ilgi çekici nokta, devlet şirketleri arasında ihale yönetiminin uygulanması koşullarının değerlendirilmesinin dile getirilmesi oldu.

Bilim ve teknoloji politikası
Küba Komünist Partisi, Küba’nın şimdiye kadar önemli ilerleme gösterdiği biyoteknoloji, gelişmiş tıbbi teçhizat üretimi, yazılım sektörü, eğitim teknolojileri, biyoinformatik ve nanoteknoloji alanlarındaki yatırımların güçlendirilerek sürmesini önerdi.

Benzer şekilde, iklim değişikliği de göz önünde bulundurularak doğal kaynakların korunması ve rasyonel kullanımı ve sosyal bilimler alanlarına da önem verilmesi gerektiği vurgulandı.

Sanayide yapılacak teknolojik yatırımlarda da dünyadaki teknolojik ilerlemenin kapsamlı bir analiziyle, ülkenin stratejik sektörlerde bağımsızlığına katkıda bulunacak teknolojilere yatırım yapılmasının önemi belirtildi.

Devrimin kazanımlarının korunması için çalışma bilinci
Metnin “Sosyal politika” bölümünde ilk olarak devrimin kazanımlarının korunmasından bahsedildi. Bu kazanımlara örnek olarak eğitim, sağlık, kültür, spor, rekreasyon, sosyal güvenlik ve muhtaç insanlara sosyal yardım gösterildi.

İkinci maddede ise, toplumun gelişmesi ve bireylerin ve ailelerinin ihtiyaçlarının karşılanması için çalışmanın rolünün kurtarılması hedefi dile getirildi.

Sosyal güvenlik, iş ve maaşlar
Sosyal güvenlik kısmında, sosyal güvenlikte devlet bütçesinin göreli katılımının azaltılması bir hedef olarak belirtildi. Demografik sebeplerle emekli sayısının daha da artacağı tespiti yapılarak, hem devlet sektöründe çalışanların katkısının artırılması, hem de devlet dışı sektörde özel katkı rejimleri uygulanması yöntemleri dile getirildi.

Bir diğer dikkat çekilen konu, toplumun tüm sektörlerinde nüfusun yaşlanmasının önüne geçmek için çeşitli stratejilerin araştırılması ve uygulanması ihtiyacı oldu.

Maaş kısmında herkesin emeğine göre maaş alması ve bu maaşın, kaliteli ürün ve hizmetler üretilmesiyle sonuçlanması gerektiği vurgulandı.

Döviz üreten veya kendiliğinden tasarrufla sonuçlanan alanlar, yiyecek ve diğer temel ihtiyaç maddeleri üretimi ve yatırım sürecinin geliştirilmesi alanların çalışanların maaşlarının artırılmasına öncelik verilmesi gerektiği belirtildi.

Küba’da Ağustos ayı başından bu yana çok tartışılan devlet sektörünün “şişmiş” alanlarının küçültülmesi meselesiyle ilgili olarak ise şu tespitlerde bulunuldu:
- Kendi hesabına çalışma genişletilecek ve bu, istihdam alternatifi ve ürün ve hizmetlerin kalitesinin artırılması için bir yol olarak kullanılacak. Bu kişilerin gelirlerine göre topluma katkıda bulunmaları için bir sistem yaratılacak.

- İşe uygunluk göz önünde bulundurularak emek sürecinde yararlanırlık gözetilecek ve paternatlist yaklaşımlara son verilecek.

- Ülkenin gelişiminin ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün iyi bir analizi yapılacak ve şu an ihtiyaca uygun olmayan yüksek öğretim ve teknik eğitim alanları yeniden yapılandırılacak.

- Toplumda maaşın rolü güçlendirilecek. Bunun için karşılıksız devlet yardımları ve aşırı kişisel devlet desteği kaldırılacak ve ihtiyaç duyan kişilere yardımlar oluşturulacak.

- Hem ihtiyaç duyan hem duymayan vatandaşları kapsayan ve karaborsanın gelişime katkıda bulunan karne rejimine son verilecek.

- Sosyal hizmetler, sağlık ve eğitim merkezlerinde ihtiyaç duyulan yerlerde devlet yemekhaneleri sürecek. Yine ihtiyaç duyulan işyerlerinde işçi yemekhaneleri de varlığını sürdürecek. Metinde geçmese de, bu ifade, devletin yemek tedariğinin alternatifi yollar aranacağı anlamına geliyor. Bunun denemeleri, bazı küçük ölçekli işyerlerinde yemekhanelerin kaldırılması ve işçilere yemek parası verilmesi şeklinde bu sene denenmeye başlanmıştı.

- Sosyal yardımlardan gerçekten ihtiyaç duyan ve ailesinden yardım göremeyen insanların yararlanması sağlanacak.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder