Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde meydana gelen ayaklanma ve sokak çatışmalarında ölenlerin sayısı, resmi rakamlara göre 156'ya yükseldi.
Müslüman Uygurlarla, Çin ırkını oluşturan Hanlar arasındaki çatışmalar, Sincan'ın başkenti Urumçi'nin ardından Kaşgar kentine de sıçradı.
Bölgede onyıllardır meydana gelen bu en büyük çatışmalarda 800'den fazla kişi de yaralandı.
Uygurlar, Hanların Sincan'a göç ederek mesleklerini, doğal kaynaklarını ellerinden aldıklarını, kendi topraklarında azınlık durumuna düştüklerini savunuyor.
Çatışmalarda ölenlerin bir çoğunun Han olduğu belirtiliyor. Hastaneye kaldırılanların da 233'unun Han, 39'unun Uygur olduğu bildirildi.
Görgü tanıklarının verdiği bilgiye göre olaylar, geçen ay bir fabrikada öldürülen iki Uygur işçinin katillerinin cezalandırılması isteğiyle, dün düzenlenen gösteride başladı. Polisin barışçı gösteriye kuvvet kullanarak müdahale etmesiyle de yayıldı.
Bölgede internet haberleşme siteleri ile cep telefonları kesik, diğer internet sitelerine de güçlükle ulaşılıyor.
Kaşgar kentinde de olayları protesto için 300 kadar kişi gösteri düzenlendi. Gösteride olay çıkmadığı bildirildi.
Çin, ayaklanmalarla ilgili olarak Washington'da yaşayan, Dünya Uygur Kongresi'nin başındaki Uygur bir iş kadınını suçluyor.
Sincan'daki olaylar, uluslararası çevrelerde de kaygıyla izleniyor. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Ban Ki-moon, hükümetlerin, halkın protesto hakkına saygı duyması gerektiğini söyledi. Amerikan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü de gelişmeleri kaygıyla takip ettiklerini duyurdu.
Gözlemciler, Sincan bölgesinin doğal gaz, petrol ve maden yatakları bakımından zengin olduğuna, Çin'in en büyük pamuk ve domates tarlalarının bu bölgede bulunduğuna dikkat çekiyor.
BÖLGENİN GEÇMİŞİ
Çin'in hakimiyetindeki Uygur bölgesi, 1930'larda şiddetli bir ayaklanmaya sahne oldu. Bu ayaklanmalar netice verdi ve ''Şarki Türkistan Cumhuriyeti'' kuruldu. Ancak çıkan karışıklık ve yaşanan gelişmeler sonrasında bölgenin Çinli kumandanı Komünist Parti'ye bağılığını ilan edince, Çin ordusu kansız bir şekilde Uygur bölgesini ele geçirdi. Rusya'nın da etkisiyle Çin'deki İsa Yusuf, Mehmet Emin Buğra ve binlerce Uygur ile Kazak Türkü, Pakistan ve Hindistan'a iltica etti. Uygurlar için karanlık günler başlamış oldu. Tansiyonun sürekli yüksek olduğu bu bölgede Uygurlar ile Çinliler arasında sık sık çatışmalar oluyor.
Çin, Uygurların El Kaide ile bağlantılı olarak bağımsız bir devlet kurma çabası içinde olduğunu savunuyor. Uygurlar ise Çin'in 'terörizm' kisvesi altında kendilerini yok etme planı uyguladığını ileri sürüyor. Çin'in özellikle '11 Eylül 2001' sonrasında uyguladığı baskı politikaları Uygurların büyük tepkisini çekiyor.
1 milyondan fazla nüfusa sahip Urumçi'de, 17 farklı etnik milliyet yaşıyor. Çin'in 1949'dan sonra Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne uyguladığı göç sonrası, Han Çinlilerinin sayısı Uygurların nüfusuna yaklaştı. Sincan, Çince'de yeni sınır anlamına geliyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder